172 περιβαλλοντικές οργανώσεις, επιστημονικοί φορείς και κινήσεις πολιτών καταθέτουν μια ηχηρή πρόταση στον Πρωθυπουργό και στην Υπουργό Περιβάλλοντος στο πλαίσιο της ανοιχτής διαβούλευσης για το σχέδιο νόμου «Επιτάχυνση της ανάπτυξης των Ανανεώσιμων Πηγών Ενέργειας για την αντιμετώπιση της κλιματικής αλλαγής».

Η καταστροφή της φύσης και η κλιματική αλλαγή είναι δύο τόσο αλληλένδετες παγκόσμιες περιβαλλοντικές κρίσεις, που δεν γίνεται να αντιμετωπιστούν ξεχωριστά.
Οι φορείς χαιρετίζουν την πρωτοβουλία του Υπουργείου για τη λήψη μέτρων ενάντια στην κλιματική αλλαγή. Παρόλα αυτά στο σχέδιο νόμου φαίνεται πώς ο «υπερβολικός ζήλος» για προώθηση των ΑΠΕ έχει ως αποτέλεσμα να μην προβλέπεται καμία σοβαρή δικλείδα ασφαλείας για την προστασία της φύσης, παραβιάζοντας έτσι την κοινοτική νομοθεσία.

Περισσότερες πληροφορίες για τις θέσεις της Ορνιθολογικής για τις Ανανεώσιμες Πηγές Ενέργειας μπορείτε να διαβάσετε στην κατηγορία «Αφιέρωμα», ή στην ιστοσελίδα μας: http://www.ornithologiki.gr/gr/politiki/wind_farms.php

Με ικανοποίηση και αισιοδοξία για το μέλλον χαιρετίζουν την υπογραφή της διεθνούς συμφωνίας μεταξύ των Yπουργών Περιβάλλοντος της Ελλάδας, της Αλβανίας και της ΠΓΔΜ και της ΕΕ ο Δήμος Πρεσπών, η Εταιρία Προστασίας Πρεσπών και ο Φορέας Διαχείρισης Εθνικού Δρυμού Πρεσπών η οποία θα σημάνει μία νέα αρχή και θα δώσει μία ουσιαστική ώθηση στο σχεδιασμό και στο συντονισμό των δράσεων του Πάρκου Πρεσπών.

Περισσότερες πληροφορίες για τη δέσμευση των τριών αυτών χωρών για το Πάρκο Πρεσπών μπορείτε να βρείτε στην ιστοσελίδα:
http://www.spp.gr/article_detail.asp?m=1&e_cat_id=112&e_article_id=203


Φωτογραφίες:
Τοπίο: ΕΠΠ ΑΡΧΕΙΟ / Φ.Πολίτης
Υπογραφή: ΕΠΠ ΑΡΧΕΙΟ / Λ.Νικολάου

Στη φωτογραφία αριστερά απεικονίζεται ένας Αρτέμης (Calonectris diomedea) που μεγαλώνει στο νησί Κόρβο στις Αζόρες, μια από τις μεγαλύτερες αποικίες θαλασσοπουλιών στον Ατλαντικό. Οι γονείς του θα περάσουν έξι μήνες περιπλανώμενοι στον ωκεανό, παρά τους ισχυρούς άνεμους και τις θύελλες για να βρουν αρκετή τροφή ώστε να τον κρατήσουν ζωντανό. Αυτός είναι ο μόνος νεοσσός που θα έχουν φέτος.
Όταν μεγαλώσει, θα ψάχνει μόνος του για τροφή κατά μήκος των ακτών της Αφρικής και της Νότιας Αμερικής. Αλλά όπως χιλιάδες άλλα θαλασσοπούλια, θα έρθει αντιμέτωπος με φοβερούς κινδύνους.
Τα δολώματα στους γάντζους αλιείας αποτελούν έναν από αυτούς τους κινδύνους, βάζοντας τα πεινασμένα θαλασσοπούλια σε πειρασμό. Αλλά όταν αρπάζουν το δόλωμα, παρασέρνονται κάτω από το νερό και πνίγονται.

Η BirdLife εκτιμά ότι περισσότερα από 200.000 θαλασσοπούλια πεθαίνουν κάθε χρόνο από δολώματα στον Ατλαντικό και σε άλλες θαλάσσιες περιοχές της ΕΕ. Οι ορνιθολογικές οργανώσεις ξέρουν πώς να το σταματήσουν αυτό, αλλά χρειάζονται τη βοήθειά σας.

Η BirdLife προωθεί το EU Seabird Action Plan για τα να σταματήσουν οι θανατώσεις θαλασσοπουλιών από τυχαία παγίδευση σε αλιευτικά εργαλεία.
Το Σχέδιο Δράσης αυτό θα σταλεί στην κ. Δαμανάκη, νέα Επίτροπο για την Αλιεία.
Η υποστήριξή σας θα βοηθήσει να ακουστεί η BirdLife ακόμα περισσότερο:

http://www.birdlife.org/eu/EU_policy/Fisheries_Marine/seabird_pledge.html

Η Ελληνική Ορνιθολογική Εταιρεία, ο εταίρος της BirdLife στην Ελλάδα, υλοποιεί πρόγραμμα LIFE για τα θαλασσοπούλια, μια από τις βασικές δράσεις του οποίου είναι να διερευνηθεί πώς το ψάρεμα επηρεάζει τα θαλασσοπούλια και ποια μέτρα μπορούν να ληφθούν ώστε να μειωθεί η τυχαία παγίδευση των θαλασσοπουλιών σε αλιευτικά εργαλεία. Οι Αρτέμηδες, οι Μύχοι, οι Θαλασσοκόρακες και άλλα θαλασσοπούλια των ελληνικών θαλασσών χρειάζονται την υποστήριξή σας!

Το Πρόγραμμα LIFE-Nature "Δράσεις για την προστασία του Μαυροπετρίτη (Falco eleonorae) στην Ελλάδα" (LIFE 03NAT/GR/000091) βραβεύτηκε από την Ευρωπαϊκή Επιτροπή ως ένα από τα καλύτερα Προγράμματα LIFE 2007-2008. Το Πρόγραμμα που ολοκληρώθηκε τον Οκτώβριο του 2007, βελτίωσε σε μεγάλο βαθμό τη γνώση και ευαισθητοποίησή μας γι' αυτό το σημαντικό γεράκι, παράλληλα αποδεικνύοντας οτι οι πληθυσμοί του είδους είχαν σε μεγάλο βαθμό υποεκτιμηθεί κατά το παρελθόν επιτρέποντας έτσι μια πιο αισιόδοξη εκτίμηση της ευρωπαϊκής και εθνικής κατάστασης διατήρησής του.
Όταν το πρόγραμμα ξεκίνησε, τον Οκτώβριο του 2003, ο πληθυσμός του είδους στην Ελλάδα εκτιμιόταν σε 4.500 ζευγάρια. Σήμερα όμως και μετά την ολοκλήρωση του Προγράμματος, γνωρίζουμε οτι η χώρα μας φιλοξενεί περίπου το 85% του παγκόσμιου πληθυσμού του είδους, δηλαδή κάθε χρόνο στις ελληνικές νησίδες φωλιάζουν περισσότερα από 12.400 ζευγάρια!

Για περισσότερες πληροφορίες:
http://ec.europa.eu/environment/life/bestprojects/bestnat2007-2008/index.htm
http://ec.europa.eu/environment/life/publications/lifepublications/bestprojects/
documents/bestnat08.pdf

Κείμενο:
Ρούλα Τρίγκου

Τι είναι το Δίκτυο των Υπευθύνων Παρακολούθησης για τις ΙΒΑ;

Οι Σημαντικές Περιοχές για τα Πουλιά
Οι Σημαντικές Περιοχές για τα Πουλιά (IBA) αποτελούν ένα παγκόσμιο δίκτυο περιοχών (>10.000 περιοχές), που είναι ζωτικής σημασίας για την επιβίωση των απειλούμενων ειδών πουλιών και τη διατήρηση της βιοποικιλότητας στον πλανήτη. Στην Ελλάδα ο αριθμός των περιοχών αυτών φτάνει τις 196, ενώ οι Υπεύθυνοι Παρακολούθησης περίπου 80.
Το δίκτυο αυτό αποτελεί την πιο πετυχημένη παγκόσμια πρωτοβουλία δημιουργίας προστατευόμενων περιοχών και φιλοδοξεί να εξασφαλίσει στα πουλιά κατάλληλους τόπους για αναπαραγωγή, διαχείμαση, ή στάση κατά μήκος των μεταναστευτικών διαδρόμων.

Το Δίκτυο των Υπευθύνων Παρακολούθησης IBA
Σε ολόκληρο τον κόσμο εθελοντές παρακολουθούν τις περιοχές ακολουθώντας την ίδια μεθοδολογία και αναλαμβάνουν δράσεις για την προστασία τους.
Επισκέπτονται τις περιοχές και καταγράφουν την κατάστασή τους, τις απειλές που εντοπίζουν, τις δράσεις προστασίας που υλοποιούνται και τα είδη πουλιών που απαντώνται, συλλέγοντας έτσι πολύτιμα στοιχεία για τις περιοχές.
Παρεμβαίνουν σε περιπτώσεις αυθαιρεσιών και συνεργάζονται με τοπικούς συλλόγους
για την ανάδειξη της περιοχής.
Η λειτουργία του δικτύου θα συμβάλει καθοριστικά στη διαρκή βελτίωση των διαχειριστικών μέτρων και των αποφάσεων που αφορούν την προστασία των πουλιών
στις IBA στην Ελλάδα, αλλά και παγκόσμια.
Μια από τις σημαντικότερες δράσεις του τελευταίου έτους πραγματοποιήθηκε στις νήσους Στροφάδες. Οι Στροφάδες αποτελούν για πολλά πουλιά τον πρώτο σταθμό, μετά τη διάσχιση της Μεσογείου, κατά τη διάρκεια της μετανάστευσής τους την άνοιξη. Η μαζική εξόντωση των εξασθενημένων πουλιών από λαθροκυνηγούς αποτελεί συνήθη τακτική.
Φέτος, για πρώτη φορά καταφέραμε, ύστερα από άσκηση πιέσεων με τη βοήθεια των Υπευθύνων Παρακολούθησης και από κοινού με άλλους φορείς, να υπάρξει φύλαξη της περιοχής την περίοδο αυτή.

Ποιος μπορεί να συμμετάσχει;
Το δίκτυο απευθύνεται σε όσους ζουν κοντά, κατάγονται ή επισκέπτονται συχνά μία από τις IBA της χώρας μας και θα ήθελαν να συμβάλουν στην παρακολούθηση αυτής της περιοχής.
Δεν χρειάζονται ειδικές γνώσεις, παρά μόνο μεράκι και ενεργό ενδιαφέρον για την προστασία των πουλιών και των βιοτόπων τους, όρεξη και ενθουσιασμός για μάθηση. Κυρίως χρειάζεται δέσμευση για την τελική "υιοθέτηση" μιας περιοχής και την παρακολούθηση της για τουλάχιστον 3 χρόνια.

Εκπαίδευση Υπευθύνων Παρακολούθησης
Η Ελληνική Ορνιθολογική Εταιρεία αναλαμβάνει να εκπαιδεύσει κατάλληλα όσους θέλουν να ενταχθούν στο δίκτυο, ώστε να σχηματίσει σε όλη την Ελλάδα σταθερές ομάδες Υπευθύνων Παρακολούθησης IBA. Κάθε χρόνο διοργανώνονται εκπαιδευτικά σεμινάρια για τους νέους εθελοντές, που θα ενταχθούν στο Δίκτυο, καθώς και για την επιμόρφωση των μελών του δικτύου. Τα σεμινάρια αυτά πραγματοποιούνται σε μία από τις IBA.

Νέα του Δικτύου μπορείτε να διαβάσετε εδώ:
http://www.ornithologiki.gr/gr/sppe/caretakers/newsletters.htm

Αναφορά 2008
Το 2009 συλλέχθηκαν 32 ετήσιες αναφορές για ισάριθμες περιοχές που αφορούν το έτος 2008, ενώ άνοιξαν 13 νομικές υποθέσεις, ύστερα από ενημέρωση από τους υπεύθυνους παρακολούθησης.
Παράλληλα το 2009 πραγματοποιήθηκαν τα ετήσια σεμινάρια για την επέκταση του δικτύου και την μετεκπαίδευση των έμπειρων μελών, εκδόθηκαν δύο ενημερωτικά δελτία, η αναφορά για τα στοιχεία που συλλέχθηκαν το 2008 και προετοιμάστηκε υλικό για την προώθηση του δικτύου, ενώ εμπλουτίστηκε ο οδηγός για την συλλογή των στοιχείων.

Από τις αναφορές προέκυψε ότι οι περιοχές δέχονται σημαντικές πιέσεις, ενώ η προστασία τους κατά μέσο όρο είναι από χαμηλή ως μέτρια. Ως συνέπεια η κατάστασή τους χαρακτηρίζεται ως μέτρια. Στα διαγράμματα παρουσιάζονται οι κύριες απειλές που αντιμετωπίζουν οι περιοχές, η κατάσταση στην οποία βρίσκονται καθώς και το καθεστώς προστασίας τους.
Οι απειλές οι οποίες παρουσιάζονται στην πλειοψηφία των περιοχών με κυμαινόμενη σοβαρότητα σχετίζονται με τις δραστηριότητες αναψυχής, με το κυνήγι ως δραστηριότητα που προκαλεί όχληση στην περιοχή, καθώς και η απόρριψη απορριμμάτων και η οικιστική ανάπτυξη. Λαμβάνοντας όμως υπόψη την σοβαρότητα των απειλών, ως πολύ σημαντικές απειλές στις περισσότερες περιοχές αναφέρονται οι δραστηριότητες αναψυχής, η έμμεση θανάτωση των ειδών που πληρούν τα κριτήρια μέσω της λαθροθηρίας και η μείωση των παραδοσιακών χρήσεων γης.

Σε μεγάλο βαθμό τα συγκεντρωτικά αποτελέσματα που εξαρτώνται από τον τύπο των περιοχών για τις οποίες αποστέλλονται στοιχεία. Στην πλειοψηφία τους οι περιοχές είναι υγρότοποι. Εάν κατηγοριοποιηθούν οι περιοχές σε υγροτοπικές (17), νησιωτικές (7), δασικές και ημιφυσικές εκτάσεις (13), αλλά και περιοχές εντός της Αττικής (4), τα αποτελέσματα διαφοροποιούνται ελαφρά. Στους υγροτόπους η λαθροθηρία και οι δραστηριότητες αναψυχής είναι οι πλέον συχνά απαντόμενες, ενώ το δεύτερο για τις περισσότερες περιοχές χαρακτηρίζεται ως πολύ σημαντική απειλή. Στα νησιά η βόσκηση, η μείωση των παραδοσιακών χρήσεων γης και ο υπερπληθυσμός των ιθαγενών ειδών είναι οι συχνότερα απαντόμενες απειλές, ενώ ως πολύ σημαντική απειλή εμφανίζεται η αλιεία σε περιοχές που τα είδη που αποτελούν κριτήριο είναι θαλασσοπούλια. Στην Αττική όπως είναι αναμενόμενο η απειλή που εντοπίζεται σε όλες τις περιοχές είναι η οικιστική ανάπτυξη.

Το σχέδιο νόμου «Επιτάχυνση της ανάπτυξης των Ανανεώσιμων Πηγών Ενέργειας για την αντιμετώπιση της κλιματικής αλλαγής» του Υπουργείου Περιβάλλοντος, αναμένεται να ψηφιστεί το προσεχές χρονικό διάστημα. 174 φορείς έχουν καταθέσει τις ενστάσεις τους στο σχέδιο νόμου και προτείνουν σειρά μέτρων για τη σωστή αντιμετώπιση της κλιματικής αλλαγής, χωρίς να υποθηκεύεται το μέλλον της βιοποικιλότητας της χώρας.

Η πρόταση των φορέων περιλαμβάνει για πρώτη φορά χαρτογράφηση σε εθνικό επίπεδο της σωστής χωροθέτησης των αιολικών πάρκων στην Ελλάδα, την οποία εκπόνησε η Ελληνική Ορνιθολογική Εταιρεία. Στη χαρτογράφηση φαίνονται οι ορνιθολογικά ευαίσθητες στα αιολικά πάρκα περιοχές της Ελλάδας, οι οποίες και θα πρέπει να εξαιρεθούν από την εγκατάσταση αιολικών πάρκων.

Γιατί όμως; Ενώ το σχέδιο νόμου έχει «καλές προθέσεις» και περιέχει λύσεις για την αντιμετώπιση της κλιματικής αλλαγής που στην Ελλάδα αναμέναμε για καιρό (όπως για παράδειγμα η εξοικονόμηση ενέργειας στα κτίρια και η συντόμευση της γραφειοκρατικής διαδικασίας αδειοδότησης), ο ίδιος νόμος ανοίγει τον δρόμο για την ανεξέλεγκτη εγκατάσταση των αιολικών πάρκων στις πολυτιμότερες προστατευόμενες περιοχές της Ελλάδας. Εάν ψηφιστεί το σχέδιο νόμου ως έχει, θα εγκατασταθούν αιολικά πάρκα μέσα στους πυρήνες Εθνικών Δρυμών, στις ανέγγιχτες βραχονησίδες και τις βουνοκορφές της Ελλάδας. Αυτό είναι που θέλουμε για το φυσικό περιβάλλον και τις επόμενες γενιές που θα το κληρονομήσουν;

Στην προσπάθεια λοιπόν να δοθούν λύσεις για την κλιματική αλλαγή δημιουργείται ένα άλλο μεγάλο πρόβλημα: η χωρίς όρους πρόσβαση μιας αναπτυξιακής δραστηριότητας στους τελευταίους ανέγγιχτους πυρήνες της ελληνικής φύσης. Οι κύριες περιοχές που είναι ιδιαίτερα ευαίσθητες στην εγκατάσταση αιολικών πάρκων είναι οι βουνοκορφές και οι ακατοίκητες νησίδες, τα πλέον πολύτιμα οικοσυστήματα που διαθέτει η Ελλάδα σε ευρωπαϊκό επίπεδο.

Η εγκατάσταση ανεμογεννητριών, αλλά και η κατασκευή των συνοδών έργων (δρόμοι, γραμμές μεταφοράς ρεύματος, κ.λπ.) αναμένεται να υποβαθμίσει σημαντικά την βιοποικιλότητα στις περιοχές αυτές. Ενδημικά είδη φυτών ή ζώων μπορεί να εξαφανιστούν και ολόκληρες αποικίες προστατευόμενων ειδών πουλιών να εγκαταλειφθούν οριστικά. Επίσης, τα πλέον απειλούμενα είδη της Ελλάδας, όπως π.χ. οι γύπες θα αντιμετωπίσουν άμεσα κίνδυνο πρόσκρουσης - θανάτωσης.

Μάλιστα, σε ότι αφορά στους πυρήνες των Εθνικών Πάρκων και Δρυμών της χώρας, το σχέδιο νόμου αναφέρει ότι για να μην εγκατασταθούν αιολικά πάρκα εντός των ορίων τους, θα πρέπει να έχει εγκριθεί το σχετικό έργο στην Ειδική Περιβαλλοντική Μελέτη (ΕΠΜ) της περιοχής. Όμως, όπως είναι γνωστό, σχεδόν καμία από τις εγκεκριμένες ΕΠΜ των προστατευόμενων Περιοχών της Ελλάδας δεν περιέχουν τέτοια περιγραφή, ενώ οι περισσότερες ΕΠΜ δεν έχουν καν εγκριθεί, με αποτέλεσμα πάνω από 50 προστατευόμενες περιοχές να μην έχουν ακόμα θεσμοθετηθεί!

Οι 174 συμμετέχοντες φορείς πιστεύουν ότι η κλιματική αλλαγή μπορεί να αντιμετωπιστεί χωρίς να θυσιαστεί η φυσική κληρονομιά μας. Άλλωστε, χρειαζόμαστε υγιή και λειτουργικά οικοσυστήματα για να αντιμετωπίσουμε την κλιματική αλλαγή.

Περισσότερες πληροφορίες για τις προτάσεις της Ορνιθολογικής και των υπόλοιπων περιβαλλοντικών φορέων μπορείτε να βρείτε στην ιστοσελίδα:
http://www.ornithologiki.gr/gr/politiki/wind_farms.php

Περισσότερα για τους υγροτόπους της Αττικής, μπορείτε να βρείτε στις ιστοσελίδες:
www.ornithologiki.gr
www.xpolis.blogspot.com
http://xaidari.blogspot.com
http://vourkari.blogspot.com

Το Ημερολόγιο της Ελληνικής Ορνιθολογικής Εταιρείας είναι έτοιμο!

Μπορείτε να περάσετε από τα κεντρικά γραφεία της Ορνιθολογικής
για να το παραλάβετε.

Στοιχεία επικοινωνίας:
Βασ. Ηρακλείου 24, Αθήνα.
Τηλ.: 210 8228704
Fax: 210 8227937
email: [email protected]

Επέστρεφα από το πρώτο μου ταξίδι στο εξωτερικό. Δεκέμβρης 2006. Είχα επισκεφθεί μία μεγαλούπολη της Ευρώπης. Μία πόλη ζωηρή, με κίνηση στους δρόμους, με τουρίστες από κάθε άκρη της γης. Επέστρεφα με μία εικόνα αυτής της πόλης ζωγραφισμένη στο μυαλό μου... Η εικόνα το υπέροχου πάρκου 1.420 στρεμμάτων που διατηρείται στα όρια του κέντρου της. Τίποτα δε με συγκίνησε περισσότερο σε αυτό το ταξίδι. Έτσι μου γεννήθηκε η επιθυμία να ξεσκονίσω την Αθήνα, την πόλη με τα χίλια πρόσωπα,προς ανεύρεση πάρκου.
Σύντομα βρήκα τον ιστότοπο της Ελληνικής Ορνιθολογικής Εταιρείας και το Πάρκο Περιβαλλοντικής Ευαισθητοποίησης "Αντώνης Τρίτσης", "ένα από τα τελευταία καταφύγια άγριας ζωής στο αστικό περιβάλλον της Αθήνας".
Αιτήθηκα συμμετοχή στο εθελοντικό πρόγραμμα και αμέσως προσκαλέστηκα στο πάρκο
για να γνωρίσω το μέρος και τους ανθρωπους του.
Έχω συμπληρώσει 3 ολόκληρα χρόνια δράσης στο πάρκο. Γύρω από τις λίμνες του, ανάμεσα τα δέντρα του, κοντά στα πουλιά που φωλιάζουν σε κάθε γωνιά του, ανάμεσα στους πολυτάλαντους ανθρώπους της Ορνιθολογικής.
Εκδηλώσεις, γιορτές, σεμινάρια, δράσεις. Όλα σε μια συνέχεια μαγική και πάντα κάτι νέο και επίκαιρο!
Είναι εξαιρετικά σημαντική η ανανέωση και η εμπλούτιση του εθελοντικού προγράμματος της Ορνιθολογικής, που συντελείται χρόνο με το χρόνο, εντός και εκτός των ορίων του Πάρκου. Όλο και περισσότερος κόσμος ευαισθητοποιείται σχετικά με την προστασία των πουλιών και των βιοτόπων στη χώρα μας και αναζητά ουσιαστικούς τρόπους δράσης.
Αισθάνομαι περήφανη για το ταξίδι που έχω αρχίσει ως εθελόντρια της Ορνιθολογικής και ξέρω πως όσο περνάει ο καίρος, τόσο δυναμώνει η θέληση των ανθρώπων για την προστασία της πολύτιμης φύσης.

Σας ευχαριστώ,
Ταλίν Απκαριάν

Η στήλη αυτή είναι δικιά σας!
Αν θέλετε να μοιραστείτε μαζί μας την εμπειρία σας με την Ορνιθολογική,
παρακαλώ στείλτε το κείμενο σας στο [email protected]